اصرار بی‌پایان بر طرح غیرکارشناسی بندر خشک آپرین ...

گروه اقتصادی خبرگزاری مهر، در روزهای آغازین سال ۱۳۹۹ تفاهم‌نامه‌ای میان گمرک ایران و شرکت راه‌آهن منعقد شد؛ بر مبنای این تفاهم‌نامه، قرار شد 1 «بندر خشک» در ۲۰ کیلومتری تهران با مساحت ۷۰۰ هکتار در اسلامشهر تهران به بهره‌برداری برسد.

بندر خشک، 1 بندر درون سرزمینی هست که به‌طور مستقیم توسط جاده یا راه‌آهن به بندر دریایی متصل هست و به منظور انتقال درون سرزمینی کالاها و هم برای ذخیره و انبار کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد احداث بندر خشک در منطقه آپرین اسلامشهر به سبب «قرارداشتن منطقه فوق در مسیر راه‌های مواصلاتی کشور»، «دسترسی به جاده‌های تقاطع چهارگانه کشور»، «قرارداشتن در کریدور ریلی ترانزیتی شمال – جنوب و شرق – غرب»، «هم‌جواری با فرودگاه بین‌المللی امام خمینی و مهرآباد» مدنظر مسئولان کشور قرار گرفته هست.

نکته جالب‌توجه این هست که با وجود گذشت بیش از ۳۰ ماه از زمان امضای تفاهم‌نامه و حدود 1 سال از مراسم کلنگ‌زنی ولی پیشرفتی در تکمیل این بندر خشک مشاهده نمی‌گردد.

همین وضعیت واکنش سید ابراهیم رئیسی در جریان سفر یکروزه به اسلامشهر در دهم آذرماه سالجاری را در پی داشت.

وی در این خصوص گفت: «مسئولان بنشینند و مسائل مربوط به "بندر خشک آپرین" را حل کنند، به نظر من تا حداکثر ظرف دو ماه بندر خشک راه‌اندازی گردد.

باید ظرف ۱۰ روز گمرکات در منطقه مستقر گردد که این کار امکان‌پذیر هم هست.»

با اینحال به نظر می‌رسد تجهیز منطقه آپرین و برخورداری از حداقل امکانات مربوط به ایجاد 1 گمرک در این منطقه نیاز مند بودجه بسیار بالایی هست و با توجه به شرایط فعلی دولت که بحث کسری بودجه به گوش می‌رسد، تأمین هزینه‌های طرح فوق در هاله‌ای از ابهام است؛ فارغ از این موضوع، با وجود ظرفیت‌های موجود در کشور از جمله گمرک غرب تهران، برخی کارشناسان حتی در خصوص مزایای ایجاد این بندر خشک نیز ابهاماتی را مطرح می‌کنند.

حجم انتقال شبکه ریلی تطابقی با احداث بندر خشک جدید ندارد

مرصاد شهرودی کارشناس حوزه مبارزه با مفاسد اقتصادی در خصوص طرح احداث بندر خشک آپرین به خبرگزاری سایت اینک (Siteinc.ir) گفت: بندر خشک 1 پایانه بین وجهی داخلی بوده که از مستقیماً از طریق جاده یا راه‌آهن به 1 بندر دریایی متصل است؛ به همین صورت می‌تواند جهت انتقال محموله‌های دریایی به داخل و محلی برای ذخیره، نگهداری و ترخیص کالا نیز مورداستفاده قرار گیرد.

وی ادامه داد: به بیان دیگر درصورتی‌که حجم انتقال کالا به شبکه ریلی بالا باشد، نیاز هست از بندر خشک بهره ببریم؛ ولی در ایران آمارهای رسمی حاکی از آن هست که حجم انتقال کالا با شبکه ریلی کمتر از 1 درصد بوده در نتیجه سرمایه‌گذاری با چنین ابعادی غیرکارشناسی هست.

رویکرد اشتباه موجب حیف‌ومیل بیت‌المال می‌گردد

شهرودی تصریح کرد: البته برخی از اشخاص با تکیه با بند ۲۴ و ۲۵ سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه و به همین صورت سند جامع اقتصاد مقاومتی احداث بندر خشک آپرین را به سبب افزایش سهم ریلی از مبادی ورودی و خروجی کشور عنوان می‌کنند، درصورتی‌که از اساس در تفسیر این اسناد بالادستی دچار اشتباه می باشند.

کارشناس حوزه مفاسد اقتصادی در خصوص تفسیر اشتباه اسناد بالادستی کشور گفت: تأکید بند ۲۴ سیاست‌های برنامه ششم توسعه بر اولویتِ بخشِ ریلی در توسعهٔ حمل‌ونقل و ایجاد مزیت رقابتی برای آن است؛ به همین صورت در بند ۲۵ این قانون نیز توسعهٔ حمل‌ونقل ریلی باری با اولویت تجهیز شبکه و پایانه‌های باری و اتصال شبکه به مراکز بزرگ اقتصادی، تجاری و صنعتی و مبادی ورودی و خروجی مهم کشور و شبکه‌های ریلی منطقه‌ای و جهانی به‌ویژه کریدور شمال – جنوب باهدف توسعه صادرات و ترانزیت بار مدنظر بوده هست.

وی افزود: وقتی کریدور شمال - جنوب تکمیل نشده هست و در عین حال به سبب کندی شبکه ریلی، انتقال کالا برای تجار و حتی خود دولت آخرین گزینه است، باید از افرادی که تفسیر اسناد بالادستی را احداث 1 بندر خشک دانسته‌اند پرسید با چه متر و معیاری به این نتیجهرسیده‌اند؟

پشت پرده بندر خشک آپرین چه کسانی قرار دارد؟

به گفته شهرودی، راه‌آهن در حال حاضر دارای انبارهای با وسعت بالا در تهران هست.

وی دراین‌خصوص گفت: 1 بررسی ساده نشان می‌دهد که راه‌آهن جمهوری اسلامی دارای انبارهایی به وسعت ۱۰۰ و ۵۰ هکتاری در تهران بوده که هم اکنون بخش عمده آن بلااستفاده است؛ در چنین شرایطی، انتقال تجهیزات به منطقه آپرین از نظر عقلانی غیرقابل‌توجیه است، مگر اینکه در پشت پرده اتفاقات خاصی در جریان باشد.

این کارشناس حوزه مبارزه با مفاسد اقتصادی اظهار داشت: منطقه آپرین در ۲۰ کیلومتری تهران قرار دارد و جاده مواصلاتی شمال به جنوب نیز در منطقه فوق قرار ندارد، از سوی دیگر نواحی صنعتی در کنار آن نیز محدود و اندک است؛ درحالی‌که در گمرک غرب و گمرک فرودگاه امام خمینی، چنین مشکلاتوجود ندارد.

وی تأکید کرد: ولی وقتی ظرفیت گمرک غرب تهران و بندر خشک منطقه ویژه فرودگاه امام تاکنون مورداستفاده صددرصدی قرار نگرفته است؛ ایجاد 1 مجموعه بزرگ گمرکی در آپرین کاملاً غیرعقلانی هست و به نظر می‌رسد نهادهای نظارتی بایستی انگیزه‌های پنهان اصرار غیرکارشناسی بر این طرح را مورد رصد قرار دهند.

کسری بودجه و پروژه آپرین همخوانی ندارند

شهرودی در بخش دیگری از اظهارات خود به بودجه کشور و تأمین هزینه‌های بندر خشک آپرین اشاره و اعلام کرد: مطابق با ماده ۲۸ قانون برنامه ششم توسعه، صرفه‌جویی در هزینه‌های عمومی کشور باید موردتوجه قرار گیرد؛ از سوی دیگر تاکنون بندر خشک فرودگاه امام خمینی نیز باگذشت 1 دهه تکمیل نشده هست.

وی ادامه داد: علاوه بر این در خصوص هزینه‌های احداث بندر خشک آپرین و طرح توجیهی آن تا به امروز اسناد رسمی منتشر نشده هست به بیانی با 1 طرح غیرشفاف و عجیب روبرو هستیم که نه‌تنها با اسناد بالادستی کشور بلکه با اصول علمی نیز در تناقض هست.

کارشناس حوزه مبارزه با فساد در ادامه به ماجرای افزایش قیمت زمین در منطقه آپرین اشاره و تصریح کرد: از زمان تصویب این طرح تا به امروز شاهد افزایش عجیب قیمت زمین در حوالی منطقه فوق هستیم، اینکه چه افرادی از رانت اطلاعاتی فوق بهره برده و زمین‌هایی خریداری کرده‌اند تنها نهادهای نظارتی قابل‌ارائه به پاسخ آن می باشند؛ ولی 1 بررسی اجمالی نشان می‌دهد که اشخاص غیربومی نیز در منطقه فوق زمین‌های خریداری کرده‌اند؛ به عبارتی بار دیگر شاهد حضور رانت و کسب سودهای کلان توسط برخی از گروه‌ها هستیم.

شهرودی در پایان گفت: در کشوری زندگی می‌کنیم که گمرک دارای مراکز متعددی هست که در جهان نمونه آن وجود ندارد، به همین صورت راه‌آهن کشور تاکنون مسائل ریل‌گذاری و تغییر ناوگان را به شکل کامل انجام نداده است، علاوه بر این دولت با کسری بودجه همیشگی مواجه بوده و بسیاری از طرح‌های عمرانی با مشکل تأمین اعتبارات مواجه است، حال چگونه دولت قادر به بهره‌برداری از 1 پروژه غیرکارشناسی با هزینه‌های سرسام‌آور است؟

به گزارش مهر، منطقه آپرین تاکنون شرایط لازم جهت استقرار گمرک، تجهیزات اداری، اینترنت پرسرعت، شبکه فیبر نوری، ایجاد درب ورودی و خروجی، ثبت قرارداد با نهادهای ذی‌صلاح، تأسیس ساختمان، غذای پرسنل، سرویس ایاب‌وذهاب ندارد و بهتر هست بیش از افتتاح 1 واحد جدید گمرکی، طرح مورد بررسی مجدد قرار گرفته و از حیف‌ومیل بیت‌المال جلوگیری گردد.